گایدلاین های ارگونومی برای دندانپزشکی

انجمن بین المللی ارگونومی (IEA) تعریف ارگونومی را اینگونه ارائه می دهد :رشته ی علمی مربوط به درک تعاملات بین انسان ها و سایر عناصر یک سیستم، و حرفه ای که اصول نظری داده ها را برای طراحی، به منظور بهینه سازی رفاه انسان و عملکرد کلی سیستم اعمال می کند.

در طول درمان معمولی دندان، دندانپزشک اغلب برای دستیابی به دقیق ترین درمان ممکن بر روی بیمار خم می شود با این حال، خم شدن اغلب منجر به یک وضعیت غیر طبیعی و مضر می شود که تاثیر منفی بر سلامت دندانپزشک دارد.

ارگونومی در دندانپزشکی باید بین حفظ سلامت دندانپزشک و ارائه درمان کارآمد تعادل ایجاد کند. ارگونومی در دندانپزشکی به معنای پیشگیری از مشکلات اسکلتی عضلانی با توانمندسازی دندانپزشک برای اتخاذ یک وضعیت طبیعی و راحت تر، دستیابی به درمان مناسب بیمار، بهبود کارایی درمان، و دستیابی به دقت درمان می باشد.

حالت قرار گیری نادرست بدن چه مشکلاتی ایجاد می کند :

فضای تاریک و باریک در حفره دهان می توانددندانپزشکان را به وضعیت غیر طبیعی بدن در طول درمان مجبور کند و این منجر به تاثیر فیزیکی جدی و تکرارشونده آسیب های فشاری شود

اگر اصول ارگونومیک را نادیده بگیریم پتانسیل ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی زمانی بیشتر است . OHP ها در طول درمان در معرض به خطر انداختن تخصص فنی خود می باشند،این می تواند منجر به محدودیت رویه های اصلی و کوتاه شدن پتانسیل حرفه شود و در بدترین حالت آسیب های احتمالی منجر به پایان فعالیت در زمینه ی دندانپزشکی شود .

بررسی های زیر نشان می دهد که شکایات اصلی گردن و درد پایین کمر می باشد .این مسائل در طول چند سال توسعه می یابد و با حجم کاری سنگین بدتر می شود. همچنین اشاره شده است که زنان دندانپزشک به نظر می رسد در مقایسه با همتایان مرد خود، شیوع بیشتری از شکایات بالای تنه دارند.

بررسی های زیر نشان می دهد که شکایات اصلی بیشتر در زمینه ی دردگردن و کمر می باشد. این مشکلات در طول چند سال فعالیت توسعه می یابد و با حجم کاری سنگین ،بدتر می شود. همچنین به نظر می رسد که زنان دندانپزشک در مقایسه با همتایان مرد خود، شیوع بیشتری از شکایات بالای تنه دارند.

حالت ایده آل قرار گیری بدن دندانپزشک

حرکت در طول روز

ماندن بیش از حد در یک وضعیت می تواند باعث خستگی شود و خطر مشکلات اسکلتی عضلانی را افزایش می دهد.

وضعیت سر :

کمی به جلو متمایل باشد، روی شانه ها قرار گیرد. خط بین مردمک ها به صورت افقی نباید بیش از 15 تا 20 درجه باشد

بالا تنه

محور طولی تنه باید صاف باشد. این کار باعث حفظ قوس های طبیعی ستون فقرات – لوردوز گردنی، کیفوز پشتی، لوردوز کمری – می شود. در صورت نیاز، پشتی صندلی را می توان برای حمایت از کمر تنظیم کرد.
بازو، آرنج ها و شانه ها

به دلیل نیروی جاذبه، بازوها در کنار بدن راحت قرار می گیرند. آرنج ها بیرون زده نیستند و ساعد در جلوی بدن قرار دارد. شانه ها باید در جهت هیپ قرار بگیرند.

مچ دست ها

مچ دست ها باید در حالت طبیعی و صاف نگه داشته شوند.

انگشتان

انگشتان باید در محل درمان، در ارتفاعی راحت که دید واضحی از عمل در حال انجام را فراهم می کند، نگه داشته شوند.
حالت نشستن

ارتفاع صندلی باید به اندازه ارتفاع زانو باشد. باسن کمی بالاتر از زانو قرار گیرد و صندلی اپراتور کمی به سمت پایین شیب داشته باشد.

پاها

کف پاها باید صاف روی زمین قرار بگیرند. ساق پا در حالت عمودی قرار می گیرد. استفاده از کفش و لباس راحت برای سهولت حرکت بدن توصیه می شود.
موقعیت رئوستات (کنترل کننده سرعت)

رئوستات را در نزدیکی اپراتور قرار دهید به گونه ای که زانو در زاویه 90 تا 100 درجه قرار گیرد. قرار دادن آن در خارج از این محدوده باعث می شود دندانپزشک وزن خود را به یک طرف منتقل کند و منجر به فشارهای نامتقارن روی کمر و در نتیجه کمردرد شود. تغییر طرف قرارگیری رئوستات به صورت متناوب را در نظر بگیرید.

حالت قرار گیری بیمار :

موقعیت بیمار باید با دقت و بر اساس وضعیت طبیعی دندانپزشک و نقطه مرجع او تعیین شود. این امر به دندانپزشک اجازه می دهد تا بدون هیچ گونه فشار فیزیکی به عملکرد بهینه دست یابد.

موارد خاص:

درمان بیماران در حالت ایستاده: گاهی اوقات، ممکن است لازم باشد بیمار در حالت ایستاده تحت درمان قرار گیرد، به عنوان مثال در طول برخی پروسه ها یا هنگام درمان بیماران مسن یا کسانی که سابقه پزشکی پیچیده ای دارند (افت فشار خون، سرگیجه). در این حالت، پشتی صندلی باید عمودی باشد تا از ناحیه کمر بیمار حمایت کند.

درمان بیماران باردار: در دوران بارداری، بیمار ممکن است دچار افت فشار خون وضعیتی شود که منجر به غش شود. بیماران باردار را می توان تشویق کرد که به پهلو دراز بکشند یا در حالت ایستاده تری تحت درمان قرار گیرند.

هماهنگی حالت بدن و بینایی :

بزرگنمایی با لوپ و میکروسکوپ

برای دستیابی به نمای دقیق‌تر، می‌توان از لوپ یا میکروسکوپ نیز استفاده کرد.
هنگام استفاده از لوپ یا میکروسکوپ، فاصله بهینه بین چشمان دندانپزشک و دهان بیمار برای اطمینان از دید واضح، فوکوس خوب و حفظ وضعیت بدنی ایده‌آل، رعایت می شود.

ابزار و نحوه آماده سازی و چیدمان آن‌ها بدون سیستم چهار دستی

دامنه حرکت طبیعی ساعد دست محدود است. آماده سازی و چیدمان استراتژیک ابزار، فشار فیزیکی بر دندانپزشک را کاهش داده و تمرکز او را در طول درمان بهبود می بخشد.

در حالت ایده آل، دندانپزشکان باید بتوانند بدون اینکه نگاه خود را از ناحیه درمان بردارند، ابزارهای پایه مانند آینه، پنس، کاوشگر و فرز را برداشته و سر جای خود بگذارند.

اصلی‌ترین نکته در این روش، تمایز بین کارهای قابل پیش بینی و غیرقابل پیش بینی در طول درمان است:

ابزارها و مواد مورد نیاز که زمان استفاده از آنها مشخص نیست، در سمت دندانپزشک آماده می شوند.
ابزارها و موادی که دندانپزشک به آنها نیاز دارد، بر اساس ترتیب و زمان استفاده، در سمت دستیار آماده می شوند.
ترجمه دقیق آماده سازی و چیدمان ابزار با سیستم چهار دستی

توصیه:

قبل از ورود بیمار، تمام وسایل مورد نیاز برای بیمار و انجام عمل را در محدوده قابل دسترسی قرار دهید.

موقعیت دستیار دندانپزشک:

در یک سیستم چهار دستی، نقش دستیار برای دستیابی به درمانی راحت تر، خستگی کمتر، باثبات تر، دقیق تر و کارآمدتر بسیار مهم است.

اصول اولیه برای دندانپزشکان راست دست:

1. 1.موقعیت دستیار: دستیار در سمت چپ و رو به روی دندانپزشک می نشیند.
2. 2. فضای کاری دستیار: فضای کاری دستیار در در سمت راست کابینت قرار گیرد
3. .3. دید غیر مستقیم: دندانپزشک از یک آینه دهانی برای دید غیرمستقیم استفاده می کند تا دستیار بتواند دید مستقیم بهتری داشته باشد و از وضعیت نامناسب بدن جلوگیری کند.

مزایا:

-دستیار با حرکت دندانپزشک بین موقعیت ساعت 10 تا 12 تداخلی ایجاد نمی کند.
-ناحیه عمل به طور واضح قابل مشاهده است.
-دست دستیار به راحتی می تواند به حفره دهان برسد.
-ابزارهابه راحتی به دندانپزشک تحویل داده می شوند.

موقعیت نشستن دستیار:

موقعیت نشستن بهینه دستیار، دسترسی و نزدیکی آسان‌تر به بیمار را فراهم می‌کند. دستیار باید طوری بنشیند که چشمان او 15 تا 20 سانتی‌متر بالاتر از چشمان دندانپزشک قرار گیرد. تابوره ی دستیار دارای زیرپایی باشد تا به دستیار اجازه دهد هم داخل و هم خارج از حفره دهان کار کند.

این موقعیت:

خستگی و وضعیت‌های پر استرس را کاهش می‌دهد.
ساکشن را ثابت نگه می‌دارد.
به دستیار امکان می‌دهد تا به درستی ابزارها را به دندانپزشک تحویل دهد.
کمترین فشار را بر بافت نرم دهان بیمار (لب و زبان) وارد می‌کند.

دندانپزشکان چپ دست یا دستیارهای دندانپزشکی که از تجهیزات دندانپزشکی برای راست دست ها استفاده می کنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات اسکلتی عضلانی قرار داشته باشند. این افراد بهتر است از صندلی‌های دندانپزشکی مخصوص چپ دست ها یا مدل‌های دو طرفه استفاده کنند.

هماهنگی وضعیت بدن و بینایی:

دید مستقیم و غیر مستقیم

برای حفظ یک وضعیت بدنی متعادل و صاف، ایجاد تعادل بین دید مستقیم و دید غیرمستقیم با استفاده از آینه دهانی مهم است.

برای اینکه بدون به خطر انداختن وضعیت بدنی خوب، دید را گسترده تر کرد، دندانپزشک باید از بیمار بخواهد که سر خود را روی تکیه گاه سر قرار دهد و با توجه به سطحی که روی آن کار می کند، آن را تنظیم کند تا دسترسی آسان تر شود. دندانپزشک ممکن است از بیمار بخواهد هنگام کار در ناحیه گونه (بوکال)، دهان خود را کمی بیشتر باز یا کمی بسته نگه دارد.

در اینجا پنج نکته برای دید مستقیم آورده شده است:

آینه (MIRROR)

استفاده از تکنیک آینه به صورت سیستماتیک ضروری است زیرا دندانپزشکان هنگام تلاش برای بررسی نواحی که دیدن آنها دشوار یا غیرممکن است، تمایل به گرفتن حالت‌های غیرطبیعی و نامناسب دارند. تکنیک آینه همچنین باید با نور کافی حفره دهان هماهنگ باشد.

نورپردازی (LIGHTING)

نور کافی از چراغ دندانپزشکی بالای سر برای روشنایی مناسب داخل دهان بیمار ضروری است.
برای اینکه نور چراغ عمل کاملاً موثر باشد، پرتو نور باید بر صفحه کار فک تحتانی یا صفحه کار فک بالا عمود باشد.

(handpiece) های اپتیک برای روشنایی ایده آل هستند

انتخاب ابزار (CHOICE OF INSTRUMENTS)

انتخاب ابزار

حساسیت و درک افراد از ابزار متفاوت است. این توصیه های کلی می تواند به پرسنل بهداشت دهان و دندان (OHPs) کمک کند تا ابزارهای دندانپزشکی متناسب با خود را پیدا کنند.

ابزارهای معاینه و کنترل

آینه و کاوشگر دندانپزشکی سبک و نازک هستند. قطر آنها معمولاً بین 2 تا 3 میلی متر (میلی متر) است. آنها به طور طبیعی بین شست و سبابه نگه داشته می شوند و معمولاً منجر به هیچ گونه کشیدگی عضلانی نمی شوند.

ابزارهای کار

ابزارهایی با قطر زیاد (10 میلی متر)، دسته بافت دار و وزن کم (15 گرم) کمترین میزان نیروی عضلانی و فشار را نیاز دارند. قطرهای بزرگتر از 10 میلی متر هیچ مزیت اضافی ندارند؛ ابزارهای سبک تر از 15 گرم ممکن است به نیروی کمتری نیاز داشته باشند. به منظور کاهش مدت زمان گرفتن طولانی مدت به حالت نیشگون، استفاده از ابزارهای با قطرهای مختلف را در نظر بگیرید.

دسته های سیلیکونی ابزار همچنین باعث بهبود راحتی دست، کاهش خستگی دست و بهبود گرفتن و قدرت نیشگون می شوند.

ابزارها باید به صورت سبک و شبیه به خودکار، با استفاده از یک تکیه گاه (جای انگشت) داخل دهان یا خارج از دهان نگه داشته شوند. این امر نقش مهمی در تثبیت دست‌های دندانپزشک در طول درمان، افزایش دقت مورد نیاز و کاهش بار و خستگی عضلانی ایفا می‌کند.

دستکش‌ها

از دستکش‌هایی با سایز و اندازه مناسب استفاده کنید و از دستکش‌های دو منظوره یا یک سایز برای همه استفاده نکنید. اگر دستکش‌ها خیلی گشاد و خیس شوند، دستکش‌های نامناسب نیازمند فشار بیشتر برای حفظ گرفتن روی ابزار هستند. اگر خیلی تنگ باشند، ممکن است جریان خون و عصب انگشتان و دست را محدود کنند.

تجهیزات حفاظت فردی (PPE)

استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE) در صورت عدم استفاده بهینه، می تواند مشکلات ارگونومیکی ایجاد کند. این امر به ویژه در زمان کووید-19 به دلیل نیاز بیشتر به PPE، ممکن است بیشتر صدق کند. مشکلات ارگونومیکی مرتبط با PPE ممکن است شامل اختلال در بینایی، کاهش مهارت، افزایش خستگی و کاهش راحتی شود.

توصیه:

در صورت امکان، انواع مختلف PPE را امتحان کنید تا بهترین راحتی و تناسب را تعیین کنید.
با یک همکار قرار ملاقات «آزمایشی» تنظیم کنید تا پوشیدن PPE خود را در محیط بالینی امتحان کنید.
در نظر بگیرید که پوشیدن PPE جدید چگونه بر حرکت در اتاق عمل و نیاز بالقوه به جابجایی تجهیزات، نورپردازی و صندلی برای دسترسی بهتر در طول عمل تأثیر می گذارد.

تضمین سلامتی و دقت دندانپزشک و راحتی بیمار :لینک خرید پکیج ارگونومیک دندانپزشکی